از تفاوت تا تبعیض بین فرزندان
تبعیض و تفاوت دو واژه نزدیک، ولی متفاوت است.
تبعیض بدین معناست که در میان افراد همپایه و همسان بی دلیل فرد یا افرادي را برتر به شـمار آوریم؛
ولی تفاوت عبارت است از برتري شایستگان.
درسیره تربیتی امام کاظم(ع) تبعیض ممنوع و تفاوت مجاز شمرده شده است. تبعیض میـان فرزنـدان بـذر کینه و اختلاف و بدبینی به والـدین را در دل کودکان می پراکند.
امام کاظم(ع) از پدرانش چنین نقل می کند: مردي یکی از دو فرزند خود را بوسید و دیگري را رهاکرد. رسول خدا (ص) [با ناراحتی] فرمود:چرا بین آنها به مساوات رفتار نمی کنی؟ (مستدرك الوسائل، ج3،ص7.)
تفاوت اگر بجا و منطقی باشد، موجب پیشرفت فرزندان می شود؛ زیرا حس رقابت سالم را در آنها تقویت می کند.
تفاوت نهادن میان فرزندان امري بسـیار ظریف وحساس است و به کمال دقت و ظرافت نیاز دارد؛ زیرا ممکن است فرزنـدان آن را تبعیض پندارند.
پس والدین باید:
1- هنگـام تفاوت نهادن میان فرزندان به گونه اي رفتار کنند که کسی آن را تبعیض به شمار نیاورد.
2- دقت کنند که سبب برتري فرزندي که برتر می شمارند، کاملاً آشکار باشد.
3- درصورت امکان، امتیاز فرزند برتر را با عباراتی سازنده، بیان کنند.
امام هفتم (ع) در مواردي حضرت رضا (ع) را بر دیگران ترجیح می داد، او را الگـوي دیگر فرزندان معرفی می کرد و وجـه برتري اش را آشکار می ساخت. اسحاق بن موسی(ع) می گوید: امام کاظم(ع) به فرزندانش می فرمود: برادرتان علی(ع) دانشمندآل محمد(ص) است، درباره دین تان از او بپرسیدو آنچه را بیان می کند، به خاطر بسپارید. همانا ابوجعفر (ع) به من فرمود: دانشمندآل محمد(ص) در شمار فرزندان تو خواهد بود.کاش وي را درك می کردم. بی تردید او همنام امیرمؤمنان[علی] است.
(الکافی، ج6، ص4.)