چرا «قوطی کبریت» تولید ایران از آخرین تکنولوژی دولتهای عرب خبرسازتر است؟
حدود هفت سال قبل، یک جوان عرب در یکی از برنامههای زنده شبکه الجزیره، سوالی را مطرح کرد که چندان به مذاق میهمان برنامه خوش نیامد. «اگر کسی یک قوطی کبریت میساخت، سریع سینجینش میکردن که چرا این را درست کردی؟»؛ این را، وقتی صحبت از دوران شاهنشاهی میشود، بعضی از بزرگترها برایمان میگویند. چرا شاه اجازه نمیداد که جوانان ایران، فیالمثل حتی یک «قوطی کبریت» بسازند؟!
برنامه امارات برای ساخت 4 نیروگاه هستهای، بهروزترین هواپیماهای مسافربری در شرکتهای قطری، متروی سریع السیر و پیشرفته در فلان کشور عربی و … چرا رسانههای جهان با این تکنولوژیهای پیشرفته بهکار گرفته شده در کشورهای عربی، بسیار عادی برخورد میکنند اما اگر در ایران، فیالمثل، یک «قوطی کبریت» ساخته شود، به تیتر یک رسانههای جهان تبدیل میشود؟ چه در «قوطی کبریت» ایرانی هست که در آن هواپیمای پیشرفته قطری نیست؟ چرا شاه اجازه نمیداد یک «قوطی کبریت» ساخته شود و حالا رسانههای جهان، پیشرفت ایران را زیرنظر دارند؟
ماجرا چندان پیچیده نیست. ملتی که روی پای خود بایستد، حتما میتواند از ساخت «قوطی کبریت»، به جایی برسد که در نهایت ماهواره به آسمان بفرستد. نه «قوطی کبریت» مهم است، نه ماهواره؛ مهم این مسیر است؛ مهم «ما میتوانیم» است. شاه هم از «قوطی کبریت» ترسی نداشت. او از «ما میتوانیم» میترسید که اگر محقق میشد، وابستگی تمامقد به غرب، بیمعنا میشد و پایهها تخت پاشاهی او، لرزان.
حالا هم، این ماهواره امید و فجر نیست که در جهان رسانهای میشود. اگر اینها بود، پیشرفتهتر از ما را، خود غربیها هم دارند. برای غرب، «ما میتوانیم» ایرانیها است که حکم یک تهدید را دارد و خیلی سریع باید برایش حاشیه ایجاد شود. وقتی ایران دومین موجود زنده (میمون) را به فضا پرتاب کرد، رسانههای غربی گفتند، فیلمی که ایران در این خصوص منتشر کرده، ساختگی است! و حالا هم که ایران ماهواره فجر را پرتاب کرده، آمریکا خیلی سریع آن را یک خطر برای امنیت منطقه و جهان معرفی کرده تا با ایرانهراسی، اصل کار را زیر سوال ببرد.
اما الهامبخشی این اقدامات ایران، با این حاشیهها متوقف نمیشود. اگر آخرین تکنولوژیهای بهکار رفته در کشورهای عربی منطقه، هیچ بازتابی در رسانههای خارجی ندارد، جدای از وارداتی بودن آنها، یک علت مهم دیگر این است که این کشورها اساسا پیامی ندارند که به مخاطب بدهند؛ پول نفت را میدهند و بهترین تکنولوژیها را میخرند، همین!
عجیب این است که برخی از مسئولین، به جای دیدن این اثرات انقلاب، حتی حاضرند سر ماهواره را تا اطلاع ثانوی زیر آب کنند تا آمریکا پاسخ لبخندشان را اگر با لبخند نمیدهد، حداقل اخم هم نکند!
پیام اصلی «پیشرفت زیر فشار»، امری نیست که با جنگ رسانهای رنگ ببازد. در ادامه دو اعتراف صادقانه از سوی اعراب، به پیشرفت ایران زیر تحریمهای شدید میآید. این دو اعتراف، یعنی قدرت الهامبخشی ایران؛
ماهواره امید و امیدی که در دلها ایجاد کرد
حدود هفت سال قبل، یک جوان عرب در یکی از برنامههای زنده شبکه الجزیره، سوالی را مطرح کرد که چندان به مذاق میهمان برنامه خوش نیامد. او پرسید: «سی سال از معاهده کمپ دیوید گذشته است. مصر سی سال در صلح بوده در حالیکه الان نسبت به وضع داخلی و پیشرفت کمبود وجود دارد. اما در مقابل سی سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران میگذرد در حالیکه 8 سال آن در جنگ و بقیه در محاصره اقتصادی گذشته است و امروز میبینید که ایران ماهواره به فضا میفرستد اما حالا مصر بعد از سی سال به کجا رسیده است؟» پطروس غالی که در زمان پذیرش کمپ دیوید وزیر امورخارجه انور سادات بود و حتی همراه او به کنست اسرائیل هم رفته و بعدها هم دبیر کل سازمان ملل شده بود، به عنوان میهمان برنامه پاسخ داد: «مصر در بسیاری از زمینه ها پیشرفت کرده است» اما مجری از او پرسید: «آیا به سمت عقب پیشرفت کرده؟» و غالی پاسخ داد که: «در زمینههای مختلف مصر پیشرفت کرده است.» او نزدیکی به جهان غرب را به عنوان یکی از این پیشرفتها بیان کرد! پیشرفتی که با اعتراض مجری برنامه هم مواجه شد.
اینجا، اروپا است!
سال گذشته، یک هیئت رسانهای مصری سفری هشت روزه به ایران داشتند. آنها علاوه بر دیدار با سیاستمداران و اصحاب رسانه ایران، به اصفهان هم سفر کرده بودند. «عادل السنهوری» یکی از این افراد است که پس از بازگشت به مصر، گزارشی از این سفر را در چندین قسمت در روزنامه «الیوم السابع» منتشر کرد. او در گزارشی با عنوان «هشت روز در ایران» مینویسد: «وقتی در خیابانهای تهران و اصفهان قدم میزنی انگار در شهرهای اروپایی هستی که رنگ و بویی آسیایی دارد. نظافت و نظم در خیابانها آشکار است و وجود فضای سبز و پارکهای عمومی در همه جا باعث شده است مناظر این شهرها به اروپا شبیه شود. با وجود تحریمها، زیرساختهای ایران قوی است. به نظر میرسد ایران کشوری است که تا اطلاع بعدی خود را بی نیاز از خارج اعلام کرده است.»