« جنس فروخته شده پس گرفته نمیشود »

 این جمله خلاف ادب کاسبیه.

اقاله چیست؟

اقاله یعنی اگر خریدار یا فروشنده از معامله ای که انجام شده پشیمان شدند، طرف معامله قبول کند،و معامله را به هم بزند.

امام صادق (علیه السلام) فرمودند:«هر بنده ای، مسلمانی را در فروش چیزی اقاله (عفو)کند، خدای تعالی در روز قیامت از گناهانش در می گذرد».

(الکافی،ج5،ص15،حدیث16)

احکام شرعی اقاله :

• استقاله جایز و اقاله مستحب است .

{استقاله یعنی پشیمان شدن از معامله و درخواست به هم زدن آن}

• اقاله فقط بین دونفری که معامله راانجام داده بودند، صحیح است.

{مثلا اگر صاحب مغازه با شخصی معامله کند، شاگرد مغازه نمیتواند اقاله کند}

• مورد اقاله ممکن است  تمام یا  بعض جنس یا پول باشد.

مثلا خریدار بگوید:«من مقدار زیادی از این برنج خریدم،لطفا یک کیلوی آن را پس بگیرید»

•  اقاله مختص به خرید و فروش نیست؛ چنانچه امام خمینی (ره) نیز فرموده‌اند:« اقاله مختص به خرید و فروش نیست بلکه در تمامی عقدها حتی عقدهای جائز نیز جاری می‌شود؛ مگر در عقد ازدواج »

پس در اجاره و مضاربه نیز اقاله جایز است .

• اقاله با کم یا زیاد کردن چیزی بر پول یا جنس ، جائز نیست و اگر چنین کنند اقاله باطل است.

مثلا لباسی را به مبلغ۲۰هزارتومان خریده،خریدار پشیمان شده و میخواهد معامله را به هم بزند؛خریدار نمیتواند بگوید:«لباس را از من پس بگیر،من۱۵هزار تومان از تو میگیرم».

• ثمرات و رشد و نماهائی که در زمان ما بین معامله و اقاله ایجاد شده است اگر متصل به مورد معامله باشد تابع آن هستند و همراه اصل مال به مالک بازگردانده می‌شوند مثل شیر درگوسفند. ولی اگر منفصل و جدا باشند ارجاع داده نمی‌شوند و برای اقاله کننده باقی می‌مانند مثل بچه در گوسفند و میوه در درخت.

تحریرالوسیله،معاملات.
جواهرالکلام،ج۲۴ و ۳۷.